• Tüm lokasyonlardan gelen patolojik materyaller, Özel Memorial Patoloji Laboratuvarında işleme alınmaktadır.
  • Her lokasyonda patoloji laboratuvarından sorumlu bir tekniker bulunmaktadır.
  • Ameliyathane, Radyoloji ve Polikliniklerden gelen biyopsi ve sitoloji materyalleri, Porter aracılığıyla ilgili lokasyondaki sorumlu patoloji sekreterliğe teslim edilir.
  • Lokasyonlarda bulunan teknikerler, materyallerin; kimlik doğrulama, kayıt ve uygun koşullarda transferinden sorumludur.
  • Materyaller Özel Memorial Patoloji Laboratuvarı’na belirlenen saatlerde; kurye, kargo ve araçlar ile teslim edilmektedir.
  • Transfer özel taşıma çantaları ile gerçekleştirilir.
  • Çantalar teslim edilmeden önce çanta numarası ve içeriği kayıt altına alınır.

POLİKLİNİKLER, KLİNİKLER VE AMELİYATHANELERDEN PATOLOJİYE NUMUNE TRANSFER SÜRECİ

  1. Hastadan alınan hiçbir doku klinisyene danışılmadan atılmaz. Herhangi bir dokuda patolojik inceleme yapılmadan atılması durumunda sorumluluk cerraha aittir ve bu durum “Patoloji /Sitoloji Bilgilendirme ve Onam Formu”nda bulunan ‘Uygulamanın Reddi’ kısmında yazılı ve imzalı olarak kayıt altına alınır.
  2. Hemşire, alınan örnek tipine göre bekletmeden % 10 formaldehit solüsyonuna veya özellikli bir çalışma yapılacaksa patoloji laboratuvarının önerdiği koruyucu sıvıyı koyar (Bouın, RPMI solüsyonu gibi). Cerrahi müdahale bitiminde hemşire, örnekle ilgili bilgileri (nereden alındığı, cinsi, kaç tane olduğu ve diğer ek bilgileri) cerraha onaylatır. Örnek üzerine hasta barkodu yapıştırılır. 
  3. Hemşire, patoloji örneğini Patoloji İstek Formu ile birlikte gönderilmek üzere hazırlanır, Patoloji Numune Teslim Kayıt Defteri’ne kaydedilir. HBYS’den uygun girişler yapılır ve numune Porter aracılığıyla patolojiye gönderilir.

BİYOPSİ MATERYALLERİNİN GÖNDERİMİ

    1. Biyopsi materyalleri ilgili lokasyondaki patoloji teknikerine teslim edilir.
    2. Patoloji numune kabulde görevli çalışan tarafından teslim alınan materyal, kimlik doğrulamasının ardından kayıt işlemi gerçekleştirilir.
    3. Biyopsi materyalleri %10 tamponlu formol içerisinde fikse olmalıdır. Materyal başka bir sıvı ya da sıvısız bir şekilde kesinlikle bekletilmez.
    4. Materyal teslim alındıktan sonra, fiksasyon sıvısı kontrolünü yapar. Materyalin bulunduğu kap içerisinde fiksasyon sıvısı, materyalin tamamının üzerini örtecek kadar fazla olmalıdır.
    5. Radikal ve tümörlü vakalarda otolizi önlemek amacı ile gelen materyal uygun şekilde açılarak, tüm alanlarına fiksasyon sıvısı nüfuz etmelidir.
    6. Lokasyonda bulunan sorumlu tekniker parçaları uygun bir şekilde açar. İhtiyaç halinde merkez laboratuvarda bulunan sorumludan destek alarak materyalin uygun şekilde açılmasını ve fikse olmasını sağlar.
    7. İçerisinde bulunan fiksasyon sıvısı dökülmeyecek şekilde paketleme yaparak; ilgili kurye, kargo veya araca teslimatını gerçekleştirir.

SİTOLOJİ MATERYALLERİNİN GÖNDERİMİ

1. Yakın Lokasyonda Gönderilenler (Aynı Gün Çalışacak Olanlar)

  Jinekolojik Sitoloji Örnekler

  • Servikovaginal smear hekim veya eğitim almış ve sertifikası olan ebe-hemşire tarafından alınmalıdır. Alınan örnekler transformasyon zonu da içermelidir.
  • PAP-smear derhal (birkaç saniye içinde) alkol ile tespit edilir.
  • Yayma preparatlar (İİAB; kurşun kalem ile hasta adı-soyadı lam üzerine yazılmış şekilde) ise lam kutusuna konur
  • Sıvı bazlı smear’ler, özel sıvı içeren kaplar içerisinde gönderilir.

Nonjinekolojik Sitoloji Örnekleri

  • Direkt Yayma: Kurşun kalem ile hasta adı, soyadı lam üzerine yazılmış şekilde, özel lam kutularına konur.
  • Touch Imprint (Dokundurma) Preperatları: Temiz bir lam, örneklenmek istenen doku yüzeyinin farklı alanlarına dokundurularak hücrelerin lam yüzeyine transferi sağlanır.
  • Fırçalama-Sürüntü (özofagus, bronş gibi) Materyalleri: temiz yüzeyli lamlara ince bir tabaka halinde yayıldıktan sonra yatay pozisyonda havada kurutularak ve/veya alkolde fikse edilerek laboratuvara gönderilmelidir.
  • Periferik Kan Yaymaları: Standart hematolojik yönteme göre yapılır. Havada kurutularak gönderilir.

İİAB (İnce İğne Aspirasyon Byopsisi Sitolojisi ) Materyalleri

  • Aspire edilen örnek, bekletilmeden temiz lamlara püskürtülüp ikinci bir lam yardımıyla ince bir tabaka halinde yayılır.
  • Örneğin özelliğine göre alkolde fikse edilir veya yatay olarak havada kurutulur. Bu durum lam üzerine kurşun kalemle yazılarak belirtilir.
  • Aspire küçük doku partikülleri ya da pıhtı içeriyor ise; bunlar direkt olarak koruyucu solüsyon içerisine konulmalı, ezilerek yaymaya çalışılmamalıdır.
  • İİAB işlemi, Hasta Başı Sitolojik Değerlendirme Talimatı’na uygun olarak yapılır, uzman patolog aspire edilen materyalin kesin tanı için yeterliliğini değerlendirir.

Vücut Sıvıları

  • Çok az miktarda elde edilen sıvı temiz lam veya lamlar üzerine çok ince bir tabaka halinde yayılır ve etil alkolde tespit edilerek/havada kurutularak tespit edilir ve lam kutularında laboratuvara gönderilmelidir. Kutuların üzerine veya istem kağıdına uygulanan tespit yöntemi belirtilmelidir.
  • Fazla miktardaki sıvılar alındıktan sonra sızdırmaz kapaklı ve temiz, şeffaf bir konteyner içine alınarak en geç 3 saat içinde oda sıcaklığında laboratuvara ulaştırılabilecekse olduğu gibi gönderilebilir.
  • İdrar, balgam gibi vücut sıvıları temiz veya steril kaplarda ağzı kapaklı olarak laboratuvara çok kısa sürede ulaştırılmalıdır.
  • BOS koşullar ne olursa olsun en geç 1-2 saat içerisinde transfer edilmelidir.
  • Bu gönderi mesai dışı olacak ise, bu durum hakkında laboratuvara önceden bilgi verilir. Tüm sitolojik materyaller mesai dışında gönderilmek durumunda kalınacaksa, 1:1 oranında alkol ile sulandırılarak buzdolabının kapağında +4-8 derecede muhafaza edilmeli, mesai başlangıcında patolojiye teslim edilmelidir.
  • Meme Başı Akıntısından Yayma; meme başından masaj yöntemiyle elde edilen akıntıdan 2-3 mm çapında bir damla oluşturulur. Akıntı damlasına, temiz bir lam değdirilip, lama aktarılan sıvı, kan yaymalarına benzer şekilde yayılır.

2. Uzak Lokasyondan Gönderilenler (Ertesi Gün Çalışacak Olanlar)

Jinekolojik Sitoloji Örnekler, Non-jinekolojik Sitoloji Örnekleri ve İİABler için Numune Hazırlama, Taşıma ve Kayıt Talimatı belirtilen şartlar geçerlidir. 

Vücut sıvıları için ise;

  • Dış merkezde santrifüjlenecek ise taze olarak santrifüjlenip (10 dk, 1750 devir) sonrasında dipteki çökeltiden lama direkt PAP ve MGG için 2 adet yayma  yapılır. 
  • Havada kurutulan yayma MGG için ayrılır. Diğer yayma %96 lik etil alkolde en az 15-20 dk tespit edildikten sonra şaleden çıkarılıp kurumaya bırakılır, üzerine alkolde tespitli olduğuna dair işaret konur.
  • Kalan sıvının tamamını sıvının miktarı kadar olacak şekilde % 96 lik alkol eklenir (10 cc svı ise, 10 cc alkol eklenir) ve kapalı kapta transferi sağlanır.Alkol eklenmiş sıvılara soğuk zincire gerek yoktur.
  • Dış merkezde santrifüj  imkanı yok ise sıvının tamamına yarı yarıya olacak şekilde % 96 lik alkol eklenir (10 cc svı ise, 10 cc alkol eklenir) ve kapalı kapta transfer edilir. Alkol eklenmiş sıvılara soğuk zincire gerek yoktur.
  • Mesai sonrası alınan sıvılar hiçbir solusyona konmadan  12 saate kadar buzdolabı kapağında  (+4 derece) bozulmadan kalabilir. Sonrasında yukarda tariflenen prosedür uygulanabilir.